Son dönemlerde televizyonlarda tarihle ilgili bir çok program görüyoruz. Yakın tarih, Osmanlı tarihi merak konusu oldu. Sadece konunun uzmanları değil, kimi zaman siyasetçiler kimi zaman sanatçılar irdeliyor tarihi. Bir çok TV dizisi de tarihin sayfalarından feyz aldı. İzledikçe, takip ettikçe tarihe olan ilgi körüklendi.
Televizyondaki tarih programları ve dizilerle birlikte yeni kitaplar da gündeme taşındı. Bir çok kitap basıldı. Bu yeni yazarlar arasında Zehra Aydüz de yer alıyor. Tarih düşkünü herkesin adını bir kenara not ettiği Yazar , çocuklara yönelik tarih kitaplarıyla tanınıyor. Aydüz, “Saltanatın Yürek Sızısı” isimli yeni kitabıyla geçmişin bir başka yönüne ışık tuttu. Haşmetli Osmanlı sultanlarının acılarına, hüzünlerine dair bir tarih güzellemesi “Saltanatın Yürek Sızısı”. Zebercet kakmalı altın tahtlar, elmas taşlı ışıltılı taçlar, samur kürkler, murassa kılıçlar, yedi cihana hükmetme, üç deryaya söz geçirmeler.. Osmanlı sultanlarını yad ederken bütün bu ihtişam hep dile geldi. Arkada neler olduğu, altın tahtların nasıl bir yaşama fatura edildiği, daha doğrusu “insan öyküsü” eksikti hep. O ihtişam döneminin savaşlarına, kuşatmalarına, uzak diyarlara seferlerine dair bilgi edinirken, hikayelerin ruhu hep eksik kaldı. Aydüz işte tam bu noktadan konuya giren bir yazar…Bütün yaşamları savaşlarla geçen Osmanlı sultanlarının gözyaşlarını, hüzünlerini, acılarını kaleme almış. Olaylar gerçeğinden esinlenerek öykü haline getirilmiş. Birçok savaşta vuku bulan kişisel yaşam deneyimleri, tarihte hep satır arasında kalırken, yazar burada o satırları tek tek aralıyor.
Madalyonun öteki yüzü
Osmanlılar uzak seferlerle, savaşlarla geçen yaşamları sırasında nasıl bir hissiyat içindeydiler? En önemli figür olarak hep mercek tutulan padişahların kaygıları, endişeleri nelerdi? Çok büyük çabalarla zaferi getiren bu muhaberelerin aktörleri korkar mıydı, ağlar mıydı? Kitapta bu soruların yanıtları ve daha fazlası var. İnsanların ölmesi, yaralanması, sakat kalması, yakınlarının yaşamını yitirmesi demek olan savaşlarda acının en katmerlisini yaşayan Osmanlı hanedan mensuplarının kaderine düşenler bunlar da sınırlı değildi. Saltanata talip şehzedelerin yolu yağlı kementlerden, dilsiz cellatlardan, zindanlardan, sürgünlerden geçti çoğu kez.
“Zannedilenin aksine hanedan sahiplerinin nasibine çoğu kez acı gülüşler, nizam-ı alem uğruna can verişler düşmüştür. Bütün bunların ötesine erişip padişahlık elbisesini kuşanan ise, peşinen ince bir yürek sızısını da kabullenmiştir.” diyor yazar. Hükümdarların iç konuşmaları onun kalemiyle okura yansıyor. O’na göre saltanat mensuplarının sol yanında her zaman “yürek sızısı” vardı. Özi’de katledilen askerlerinin acısına dayanamayıp felç geçirerek ruhunu teslim eden I. Abdülhamit, üzüntüsünden verem olup yaşamını yitiren II. Mahmut, Kabakçı’nın adamları tarafından şehit edilirken elindeki neyle nafile kendisini savunmaya çabalayan III. Selim… Kitapta buna benzer onlarca vaka ve hikayeleri var.. Her hikayenin sonunda yer alan “Notlar” bölümü ise o döneme dair önemli yorumlara ayrılmış.
Peki padişahlar halka nasıl yaklaşıyorlardı? Kitapta bu konuya da geniş bir yer ayrılmış: “Osman Bey, halkının üzerine kanat gererken, kendi üzerindeki elbiseyi çıkartıp fakir fukaraya giydirecek kadar âlicenaptır. İmaretler açan Orhan Bey, kendi elleriyle kepçe kepçe yemek dağıtacak kadar yüce gönüllü, yaptırdığı camilerin kandillerini yakacak kadar da mütevazıdır. Sultan Murat, savaş meydanlarında halkının kurtuluşu adına dua dua yakarırken kurban olarak kendi canını almasını Rabbinden niyaz etmiştir.”
Kitabında zannedilenin aksine hanedan üyelerinin zevk ve safa içerisinde değil, ağır bir sorumluluk duygusuyla alabildiğine hassas, milletinin başına gelen sıkıntılar karşısında tarifsiz bir endişe ve hüzün içerisinde yaşadıklarını vurgulamış
Genellikle Osmanlı’daki ihtişama odaklanılarak yansıtılan padişah kimliği konusunda madalyonun öteki yüzüne de dikkati çeken bir çalışma “Saltanatın Yürek Sızısı”. Farklı ve bir gözle bakan bir tarihçinin kalemiyle, akıcı bir Türkçe ile yazılmış bir tarih kaynağı.
Kitabın künyesi:
Saltanatın Yürek Sızısı
Yazar: Zehra Aydüz
Sayfa: 200
Yayıncı: Zafer Yayınları
Basım yeri: İstanbul
fiyatı: 8,50 TL
*
Zehra Aydüz kimdir?
Zehra Aydüz’ün kaleme aldığı, tarih hikayeleri farklı tarzıyla ilgi görüyor. Tarihi bilgileri, yaşanmış savaşları günümüze aktarırken denenmemiş yolları deniyor yazar. Bazen okuyucuları hayali bir yolculuğa çıkarıyor, bazen geçmişteki kahramanları onlarla konuşturuyor.
Tarihi renkli, ilginç bir şekilde sunmayı amaçlayan Zehra Aydüz’ün hazırladığı “Eğlenceli Osmanlı Tarihi” serisi toplam sekiz ciltten oluşuyor. 10 yaş ve üzerini hedef alan tarih serisi, Zeytinburnu Belediyesi tarafından düzenlenen okuma yarışmasında kaynak olarak gösterilen kitaplar arasında yer aldı.
Ecdadımızı çocuklara nasıl anlatmalı?
Lise yıllarından itibaren tarihe karşı özel bir ilgi ve sevgisi olan Yazar, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Tarih bölümünü bu nedenle tercih etti. İdealindeki meslek olan öğretmenliği tutkusu olan tarihle birleştirdi. 1992 yılında fakülteyi bitirdikten sonra 6 yıl özel kurumlarda tarih hocalığı yaptı. Bazı sebeplerden dolayı çok sevdiği öğretmenlik mesleğine bir süre ara vermek zorunda kaldı. Eğitim kulvarında yazarak var olmaya ve bu şekilde hizmet ulaştırmaya karar verdi. .
“Yeni nesil mutlaka ecdadını tanımalı, geçmişten aldığı ışıkla geleceğine yön vermeli” düşüncesini paylaşan Zehra Aydüz, kitaplarında Osmanlı medeniyetine ait, diş kirası, sadaka taşı, vakıflar, âmin alayı, evlilik merasimi gibi kültürel olguları duygusal bir dille, kurgulayarak aktarıyor.
Son dönemlerin TV dizileriyle toplumda açığa çıkan tarih ilgisi ve açlığını doğru kaynaklardan beslemenin önemine inanan Aydüz, “Yoksa bu dizilerde dikkatimizden kaçmayan sulandırılmış, aldatma ve entrikalarla örülü ‘tarih’ kalacak çocuklarımızın aklında. Bu nedenle tarih hikayeleri yazımını yeni nesile doğru bir ışık olması bakımından çok anlandırıyorum” diyor.
Son kitabı “Saltanatın Yürek Sızısı”nda ise, Osmanlı’ların dünyası farklı bir bakışla ele alınmış. Padişahların yaşamıyla ilgili birçok yanıtlanmamış soru kitapta irdeleniyor bu eserde.
Yayınlanan kitapları
-Günebakan Çiçekleri (Muştu Yayınları)
-Osmanlı Hikayeleri (Zafer Yayınları)
-Neşeli Keyifli Bilgi ve Macera Dolu Osmanlı Tarihi Serisi (Uğurböceği Yayınları)
-Taşı Toprağı Tarih İstanbul (Uğurböceği Yayınları)
-Saltanatın Yürek Sızısı (Zafer Yayınları)
*